1
Van een stapeltje papieren naar een digitale encyclopedie
Het begon allemaal met een boek en een ... interactieve encyclopedie.
Anno 1997 was ik een ware computerleek. Ik kreeg de vraag om een boek te schrijven op basis van bestaande teksten die ik vroeger had uitgegeven (toen weliswaar met de hand geschreven en door anderen ingetikt. En bewaren van die bestanden behoorde nog niet tot (onze) mogelijkheden. Ik kocht een oude Windows 3.11-computer met WordPerfect. Na een week was mijn boek klaar en kon ik typen. Ik hield er weliswaar een stijve nek aan over.
Een paar jaar later, ik was ondertussen aan de slag bij uitgeverij VANIN, kocht ik een ware "multimediacomputer". Dagen lang vergaapte ik me aan de ongelooflijke interactiviteit van de Encarta-encyclopedie. Dit wou ik ook zelf ooit bouwen.
Met de hulp van een collega-computerleraar, leerde ik al snel hoe je een autorun-CD-rom kon maken. Het hek was van de dam. Korte tijd later bouwde ik mijn eerste website. Omdat online publiceren op dat moment weinig zin leek te hebben, door het beperkte publiek, maakte ik een interactieve CD-rom. En het moet gezegd, het hoesje zag er beter uit dan de digitale inhoud, maar dat was geen uitzondering in die tijd.
Al snel kampte ik met compatibiliteitsproblemen. Kan ik de CD-rom installeren? Ja. Ook op een Linuxtoestel? Euh... Het waren tijden van Internet Explorer en Netscape. Weet je nog wel? Compatibiliteitsproblemen zijn frustrerend, maar tegelijkertijd ook uitdagend.
Het was het startpunt van een eindeloze zoektocht naar een betere verstandhouding tussen diverse soorten software, computersystemen, tussen mens en machine.
Het kostte me duizenden uren werk. Maar ik vind het nog altijd even fijn.
Kris Merckx - 29 december 2017
2
iMos
Het begon als een grap. Het maken van een "besturingssysteem" was en is nog steeds "far beyond my skills". Maar een fake laagje bovenop een bestaand systeem. Dat leek wel mogelijk. iMOS was een eerste poging om de gebruiker te doen geloven dat hij/zij online in een soort DOS-omgeving terechtgekomen was. Het was niet meer dan een fait divers, maar wel het startpunt voor een gebruikersomgeving die geënt was op wat computergebruikers (het zijn en blijven mensen) gewend zijn.
Ergens leeft er nog wel een schermafbeelding van. Maar dat wordt weer even zoeken. U heeft het nog te goed.
Kris Merckx - 29 december 2017
3
De geboorte van IcarOS
Stilaan groeide het verlangen naar het bouwen van een GUI, een grafische gebruikersomgeving. Macromedia Director, maar vooral Macromedia Flash openden ongekende perspectieven. IcarOS was geboren. Ik volgde opleidingen tot multimedia-realisator, 3D-animator, VisualBasic, animator (animatiefilm). Stilaan bouwde ik interactieve GUI's voor CD-roms. Ik werkte low-budget (lees: quasi gratis) en bouwde CD-rom's voor wie zijn of haar producten interactief of digitaal wilde voorstellen. Het bleef vooral bij een hobbyproject.
Kris Merckx - 29 december 2017
4
IcarOS als CMS
Als student animatiefilm, begon ik als zelfstandige te werken. De vragen die ik kreeg, konden ook financieel wel wat opleveren. Een statuut van zelfstandige was een conditio sine qua non. Een eerste grote project was een digitaal platform voor huisartsen. Ik bouwde een eerste versie van een CMS-systeem. De basis van gelegd voor het CMS-systeem dat al spoedig de naam IcarOS kreeg. De OS stond voor "operating system", maar verwees eveneens naar de Griekse mythische figuur Ikarus die met zijn wassen vleugels wat te hoog vloog en diep kwam te vallen. Het was een beetje lachen met mezelf. Ik bouwde het systeem in ASP (Active Server Pages) met eenvoudige opslag van data in Access-databanken.
De grafische interface van het systeem en vooral de gebruiksvriendelijkheid bleven voor mij belangrijker dan de achterliggende techniek. Access gebruiken voor opslag was wel degelijk "not done" in een wereld die stilaan in de ban raakte van PHP en MySQL, maar de eindgebruiker stelt zich er niet altijd vragen bij. Hij/zij wil(de) gewoon aan de slag. Bovendien gebruikten vele kleinere KMO's waarvoor ik werkte MS Access voor hun administratie. Mijn kennis van VisualBasic, maakte het al snel mogelijk om zonder al te veel omwegen, hun oude VBA-applicaties te vervangen door een online SAAS-oplossing (software as a service). Het zijn nog steeds mijn oudste nog in werking zijnde en veelgebruikte stukken software...
Ondertussen balanceerde IcarOS tussen een zwaar uit de hand gelopen hobbyproject en een online CMS, in wezen een gebruiksvriendelijke grafische schil bovenop administratieve softwaretools én een project waarmee gebruikers hun eigen site konden onderhouden.
Net zoals tal van andere CMS-bouwers vond ik het water niet altijd opnieuw uit. Ik maakte dankbaar gebruik van gratis te downloaden frameworks voor ondermeer het bouwen van een online "Text Editor", voor online bestandsbeheer enz. IcarOS vormde de container waarin alles werd samengevoegd.
5
Online en offline en alles daar tussen in
IcarOS werkte online op IIS-servers van Microsoft. Maar niet alle gebruikers waagden die online stap in eerste instantie. Ik dacht aan bruggen bouwen en tussenoplossingen. Als eindwerk voor de opleiding VisualBasic schreef ik een Windowsprogramma waarmee gebruikers hun teksten offline konden schrijven, maar die ook met één muisklik (inclusief) foto's konden posten op hun site.
Jaren later bouwde ik een gelijkaardige tool op basis van FFMPEG waarmee een paardenfokker de beelden van zijn DVD-camera kon uitlezen. Hij kon beelden selecteren en knippen en met letterlijk 4 muisklikken de beelden posten op zijn site. YouTube en VIMEO stonden nog in hun kinderschoenen. Ik leverde de tool gratis... de klant gebruikte het quasi nooit. Ook al leek alles (in mijn ogen toch) poepsimpel. Eigenlijk leed de klant aan permanent tijdsgebrek. Als software-ontwikkelaar bouw je in grote lijnen voor jezelf. Hoeveel miljoenen regels code zijn er al in de digitale prullenmanden van de vergetelheid gedumpt?
Maar een goede basis loont. Herbruikbare code loont. FFMPEG gebruik ik nog steeds. En ook al gooi je code en ganse stukken software overboord. Als ontwikkelaar leer je voortdurend. Niet de code is van belang, wel de ervaring, het contact met de echte of potentiële eindgebruiker. Ik probeer te bouwen vanuit het perspectief van de eindgebruiker. Dat kan je alleen door je oor te luisteren te leggen en te kijken hoe ze aan de slag gaan.
De gebruikers willen dingen doen, en liefst makkelijk en snel
Gebruikers willen niet van op afstand worden behandeld door de ontwikkelaar. Ze willen makkelijk te gebruiker oplossingen, ze willen geen technische uitleg. Ze willen weten waarom dingen net niet of net wel kunnen. Alles maar ook niet alles is mogelijk. Ze willen dingen doen, en liefst makkelijk en snel.
Kris Merckx - 29 december 2017
6
Alles in de vuilnisbak
Soms moet je het durven. Alles wegkieperen en met een schone lei of een lege leest beginnen. Ik deed het. Ik gooide alles overboord en bouwde het hele CMS opnieuw "from scratch". Ik liet IIS, ASP en Access achter de rug en koos resoluut voor PHP en MySQL.
Ook al had ik in mijn oude systeem een grote site gebouwd zoals de 14-talige website voor de dienst inburgering van de Vlaamse Gemeenschap... soms moet je de durf hebben om opnieuw te beginnen.
De basis voor de nieuwe IcarOS lag er snel. Meteen bouwde ik er twee grote websites mee. Eentje met een gigantische "bier"databank achter, waarmee de klant meteen ook via een iPad bestellingen kon laten uitvoeren, menukaarten mee kon afdrukken enz. Ex-minister Steven Vanackere bouwde er zijn site mee in amper drie dagen tijd om zijn senaatcampagne wat kracht bij te zetten.
7
Grenzen vervagen met WoWL en ArchiText
Ik bouwde modules, gooide ze weer overboord. Paste dingen aan en nog eens aan. Tot het systeem steeds groter werd, uitgebreider functionaliteit kreeg. Ik koos er ook bewust voor een eigen online "teksteditor" te bouwen die eenvoudiger moest worden dan welke andere editor ook. De grenzen tussen online en offline verdwenen. De gebruiker kon een tekst inclusief foto's en tabellen maken in Word, de teksten knippen en online plakken. Het plaatsen van tabellen en geanimeerde grafieken, afbeeldingen, het leggen van links (ook telefoon- en SMS-links), automatisch ophalen van Wikipedia-artikels, bibliografische referenties en de integratie van online databanken met miljoenen rechtenvrije afbeeldingen, tekeningen en symbolen... Het is allemaal aanwezig.
Integratie van YouTube-films, Google Maps-kaarten, Wikipedia-artikels... het werd een fluitje-van-een-cent. De basis voor die verregaande integratie werd gelegd in mijn KUL-project WoWL. Tijdens mijn masteropleiding geschiedenis volgde ik het vak "online publishing". Het was een keuzevak, en gezien mijn achtergrond was die keuze dan ook snel gemaakt :-)
Om toch niet te erg op mijn lauweren te rusten bouwde ik een online leeromgeving waarmee leraars in een "wip" lessen konden bouwen en ze konden uitwisselen. Mijn collega-studenten bouwden een aantal voorbeeldlessen. De prof in kwestie kon niet veel anders dan beamen dat het systeem pakken gebruiksvriendelijker was dan het krachtige Drupal dat hij tijdens zijn lessen met bakken lof overgoot.
Online oefenen (dankzij het Agnes-framework, een aantal jaar geleden gebouwd voor CVO), invuloefeningen die ook snappen als een dyslecticus foutjes maakt... het maakte allemaal onderdeel uit van WoWL.
8
Crowl
Tijd om het gebruiksgemak met de wereld te delen. Crowl Release 1 wordt op de wereld losgelaten door Xpair.be. Dirk en Peter, de bezielers van Xpair bieden het aan in hun uitgebreide dienstenpakket. Crowl is ondertussen actief op meerdere (grote) websites waaronder toastliterair.be, nachtvandegeschiedenis.be, inspiratiewijzer.be, fiscacoach.be, monyfire.be, antleron.com ... en nog een hoop andere waaronder ook deze site.
Tijd dus om dit volwassen kind naar de doopvont te brengen. Als ultiem geboortegeschenk bieden we het Crowl.js-framework en een hoop jQuery-plugins aan in open source én gratis...
jQuery-plugins
Kris Merckx - 29 december 2017
