De Heron I / HerOne is een reconstructie van een programmeerbare robot van Heron van Alexandrië. Het toestel wordt aangedreven door een zwaartekrachtmotor (gewicht) en is door een pinmechanisme herprogrammeerbaar. We bouwden voor de lezingen bij het boek "Niet van gisteren" een sterk vereenvoudigde versie van het automatisch theater van Heron van Alexandrië. Hoofddoel was de programmeerprincipes en het gebruik van gewichten zoals we in veel latere klokken terugvinden, te demonstreren. Het toont aan dat programmeren en automatisering geen uitvinding van de 20e eeuw is.
Met dank aan Ghislain Kinnart voor het uitwerken van de plannen in een model.
Noel Sharkey, professor artificiële intelligentie en robotica aan de universiteit van Sheffield bestudeerde het werk 'Peri automatopoietikes' van Heron van Alexandrië. In dat werk beschrijft Heron (1e eeuw na Chr.) het bouwen van automatische theaters.
"(...) Nadat ik Heron's tekst grondig had gelezen, had ik niet de minste twijfel over zijn intentie. Het is duidelijk dat hij zijn robot had ontworpen om hem te kunnen programmeren en om hem in het theater voor verschillende effecten te gebruiken. Op een bepaald punt beschrijft hij zelfs hoe je ingewikkeld gedrag moet programmeren. "
Het automatische theater van Heron reed volkomen zelfstandig het podium van het theater op. Daar stopte het en toonde een toneelstuk van mechanische poppen die eveneens door een mechanisme van pinnen, gewichten, touwen, assen, tandwielen en hefbomen werden aangedreven. Het theater was voorzien van decorwissels en geluidseffecten. Door op een bepaald moment een sleuf open te trekken, vielen loden ballen op een trom, wat het geluid van donder simuleerde. De ongeziene genialiteit die hij aan de dag legde bij het programmeren van zijn automatische theaters doet vermoeden dat ze slechts een stap waren in een lange traditie van programmeerbare machines. Dit blijkt ook uit zijn teksten. Heron klaagt er uitdrukkelijk over dat schrijvers die voor hem leefden niet duidelijk genoeg waren in hun boeken over automaten. Hij verwijst ook expliciet naar het thans verdwenen boek van Philo van Byzantium over automatische theaters. Ook de werken van Aristoteles bevatten verwijzingen naar automaten en zelfs in de Ilias van Homeros lijken sommige passages naar automaten te verwijzen.
Kris Merckx